مراحل اجرای پروژه های اتوماسیون صنعتی– بخش سوم

مراحل اجرای پروژه های اتوماسیون صنعتی– بخش سوم

21) سربندی تابلوها و ادوات ابزاردقیق

حال زمان آن رسیده که اتصال کابل ها از هر دو طرف انجام شود. طرف اول زیر ترمینال های تابلوها و طرف دوم اتصال به تجهیزات عملگر و ابزاردقیق می باشد. نحوه ی سرسیم زدن صحیح، تگ گذاری و لیبل گذاری صحیح، عدم مجروح کردن کابل، استفاده از گلندهای مناسب، اندازه گذاری صحیح کابل جهت برش، اتصال محکم سیم ها به ترمینال و اتصالات الکتریکی و … از مهمترین پارامترهای قابل ملاحظه در عملیات سربندی کابل ها می باشدلطفاً به ادامه مطلب مراجعه فرمایید .

 

 

22)کالیبراسیون تجهیزات ابزاردقیق

در این مرحله می بایست تنظیمات اولیه ترانسیمترها و عملگرها انجام شود؛ همچنین بوسیله تجهیزات کالیبراتور، عملیات کالیبراسیون آن ها صورت پذیرد تا اینکه تجهیزات ابزاردقیق در واقع با سیال و محصول فرآیند هماهنگ شده و نقاط هدف پروسه در تجهیزات ابزاردقیق تنظیم گردد.

 

 

 

 

 

 (23 برقدار کردن سیستم و تابلوها

حال زمان آن میرسد که برق اصلی تابلو Incoming وصل گردد. سپس ON شدن کلید اتومات و یا کلید هوایی اصلی تابلو، تابلوهای دیگر نیز برقدار میشوند. به نوبت کلید های اتومات تابلوهای دیگر نیز ON میشود و میتوان تجهیزات مختلف مثل منابع تغذیه، HMI ،PLC، کلیدهای حرارتی و … را روشن نمود.

 

 

24 ) نصب سرورها| سیستم های مانیتورینگ| انتقال برنامه به PLC و SCADA

کامپیوترهای صنعتی که به عنوان سرور و کلاینت مجموعه اتوماسیون صنعتی هستند می بایست در محل مناسب خود داخل رک نصب شود. رک سرورها باید داخل اتاق کنترل و مانیتورینگ نصب گردد.

میز مانیتورینگ مجهیز به مانیتورهای مربوطه میشود و محل استقرار اپراتورهای فرآیند مشخص می گردد. تیم مهندسی پیمانکار نیز در موقتا دراتاق مانیتورینگ مستقر می شوند و سیستم های کامپیوتری مرتبط با پروژه اتوماسیون را نصب و راه اندازی میکنند.

از دیگر فعالیت های این مرحله بارگذاری برنامه کنترل و مانیتورینگ بر روی PLC و سیستم های مانیتورینگ (HMI/PC) می باشد.

همانطور که می دانیم یک پروژه اتوماسیون شامل دو قسمت نرم افزاری و سخت افزاری است. قسمت سخت افزاری در مرحله 17 انجام شده است و نصب و راه‌اندازی قسمت نرم افزاری نیز در این مرحله انجام میشود.

 

 

25)تست سرد خط تولید

به مرحله ای رسیدیم که اول فرمان ها به پروسه کارخانه اعمال می شود. تست سرد به معنای راه اندازی تک تک هر کدام از ادوات و قطعات اتوماسیون صنعتی در حالت بدون بار می باشد.

فرض کنید یک میکسر در پروسه داریم که یک موتور سه فاز وظیفه به حرکت در آوردن آن را دارد. تست سرد این میکسر چگونه است؟

• ابتدا می بایست کلید های قدرت این موتور را OFF کنیم
• سپس از طریق PLC به خروجی مربوط به موتور فرمان دهیم
• اگر کنتاکتور و یا درایو مربوطه فرمان گرفت بدین معناست که مسیر فرمان صحیح است
• سپس از بی بار بودن میکسر اطمینان حاصل میکنیم 
• حال می بایست کلیدهای قدرت سر راه این موتور را روی حالت ON بگذاریم (فیوز ، کلید اتومات ، کلید حرارتی و …)
• سپس دوباره از طریق PLC به خروجی مربوط به موتور فرمان دهیم
• حال باید موتور روشن شود
• اگر جهت دور موتور برعکس بود ، مدار برقی را برای جهت دور صحیح اصلاح میکنیم
• بدین صورت تست سرد موتور میکسر انجام شده است.

همچنین برای شیربرقی ها ، ترانسمیترها ، سنسورها ، جک ها و … نیز این تست سرد انجام میشود و چک لیست آن تکمیل می گردد.

نتیجه تست سرد، اطمینان از کابل کشی، اطمینان از وایرینگ داخلی تابلو، اطمینان از آدرس دهی صحیح PLC و اطمینان از صحت عملکرد سنسورها و عملگرها میباشد.

در نگاهی دیگر صحت نتایج تست سرد به معنای صحت هماهنگی و سنکرون شدن نرم افزار و سخت افزار پروژه اتوماسیون می باشد.

 

 

26) لوپ تیونینگ و تنظیمات اولیه

بعد اینکه از هماهنگی کامل سخت افزار و نرم افزار پروژه اطمینان حاصل کردیم می توان تنظیمات اولیه پروسه را انجام داد. اهم این تنظیمات عبارتند از :

• تنظیم set point لوپ های PID
• تنظیم set point و هیسترزیس لوپ های دیجیتال
• عملیات Auto Tuning برای لوپ های PID
• تنظیم مقادیر P ، I و  D
• تنظیمات جریان کلید های حرارتی ، اتومات ، هوایی و …
• تنظیمات درایوها و سافت استارت ها
• وارد کردن تنظیمات زمان و مقدار پروسه به سیستم مانیتورینگ
• و …

 

 

27) تست گرم بدون محصول

فرآیند اتوماتیک در مرحله تست گرم مورد تست و اجرا قرار میگیرد. معمولا برنامه های کنترلی یک پروژه اتوماسیون صنعتی به دو قسمت Manual و Automatic تقسیم بندی می شود. قسمت Manual پروژه در مرحله 25 مورد ارزیابی قرار گرفته است. و قسمت Automatic در این مرحله تست می شود.

تست گرم بدون محصول بدین معناست که برنامه کنترلی از صفر تا صد اجرا میگردد. اما در خط تولید هیچ سیال یا محصولی وجود ندارد. البته می توان به جای سیال اصلی از آب در خط تولید استفاده کرد که شرایط واقعی تر لحاظ گردد و سنسورها بتوانند فیدبک های نزدیک به واقعیت را ارسال کنند.

در این مرحله می توان ایرادات برنامه اتومات را شناسایی نمود و اصلاحیه های آن را در برنامه لحاظ کرد. همچنین می توان عملکرد ماشین‌آلات و دستگاه های خط تولید را مشاهده کرده و و ایرادات و اصلاحیات مکانیکی و الکتریکی را مشخص نموده و اقدام به رفع این ایرادات نماییم.

 

 

28) تست گرم با محصول

در این مرحله می توان با خیال راحت تری پروسه اتومات را در شرایط واقعی راه اندازی نمود. شرایط واقعی بدین معنا که محصول واقعی در فرآیند جاری می شود. تولید را می توان انجام داد. البته که با نظارت دقیق و آمادگی برای هر واکنش سریع.

این واقعیت را باید بپذیریم که اصلاحات در برنامه کنترلی و مانیتورینگ تا لحظه آخری که تیم پیمانکار اتوماسیون از درب کارخانه خارج می شوند، وجود دارد. چراکه هنگامیکه در شرایط کاملا واقعی و با حضور محصول واقعی می خواهیم پروسه را مورد اجرا قرار دهیم، حتما نکاتی جهت بهبود، اصلاح و رفع عیب موارد جزیی یا کلی وجود دارد که می بایست بر روی برنامه عمل گردد.

 

 

29) تست SAT تحویل موقت

هنگامیکه عملکرد کامل و صحیح سیستم کنترل برای پیمانکار محرز گردید وقت آن است که سیستم کنترل را به کارفرما تحویل نماییم. آزمون SAT (Site Acceptance Test) بدین معناست که سیستم کنترل نهایی را بعد از آن که در کارخانه (سایت) نصب گردید و راه اندازی شد؛ به کارفرما تحویل داده شود.

در این مرحله کارفرما خواسته های خود از سیستم کنترل را به طور دقیق بررسی میکند. و محصول نهایی خط را نیز مشاهده و ارزیابی میکند. اگر مورد رضایت کامل باشد؛  تاییدیه نهایی را به پیمانکار می دهد. وگرنه به طور مکتوب نقطه نظرات خود را به پیمانکار اعلام میکند تا اینکه اصلاحیات نهایی انجام شود.

30) آموزش پرسنل

پرسنل و نیروی فنی کارفرما می بایست سیستم کنترل را از پیمانکار تحویل بگیرند؛ لذا می بایست آشنایی و آموزش لازم جهت بهره برداری از سیستم را کسب کنند.

این آموزش اولیه توسط پیمانکار صورت خواهد پذیرفت. پرسنل کارفرما با توجه به سطح تخصص و تحصیلات خود و نیز میزان درگیر بودن با پروسه تولید، مورد آموزش عملیاتی قرار خواهند گرفت.

 

 

31) دوماه تولید آزمایشی

به طور معمول هنگامیکه پروژه اتوماسیون به پایان برسد (انتهای مرحله 30)؛ کار و وظیفه پیمانکار اتوماسیون نیز تمام شده است. اما بعضی از شرکت های ارائه دهنده خدمات اتوماسیون، این وظیفه را بر خود می دانند که بیش از وظیفه تعریف شده خود برای کارفرما کار نمایند. بنابراین کارفرما را طی دو ماه اول تولید تنها نگذاشته و تیم فنی خود را در محل کارهانه کارفرما مستقر می کنند. بدین صورت فکر و دغدغه کارفرما کاملا برطرف شده و می تواند با خیالی راحت به عملیات تولید خود بپردازد. در حین این دو ماه هر گونه ایراد احتمالی که بوجود بیاید توسط تیم فنی پیمانکار رفع می گردد. آموزش پرسنل کارفرما تکمیل تر شده و در کل کارخانه نوپا با نظارت دقیق پیمانکار شروع به گام برداشتن میکند.

 

32 ) تهیه و طراحی مستندات AS-BUILT پروژه و ارائه به کارفرما

در پایان هر پروژه ای، اصطلاحی وجود دارد به نام As-Built کردن نقشه ها و مستندات. دقت داشته باشید که مستندات و نقشه ها پیش از مراحل راه اندازی و تحویل نهایی تهیه و طراحی شده بودند. ناگزیر در هر پروژه ای و در زمان راه اندازی و بهره برداری، اصلاحاتی در نقشه ها و مستندات صورت می گیرد که به طور عملی در تابلوهای برق، پروسه، کابل کشی، محل نصب قطعات ، تنظیمات برنامه و … لحاظ می شود ولی در طراحی اولیه لحاظ نشده است.

As-Built کردن نقشه ها بدین معناست که اصلاحات فوق را که به طور دستی بر روی نقشه ها اعمال کرده بودیم، پس از اتمام پروژه ، توسط نرم افزارهای مربوطه در مستندات و نقشه ها نیز لحاظ کنیم و اصطلاحا نقشه ها را Final و یا As-Built نماییم. نقشه های As-Built شده، همان مستندات و نقشه های نهایی می باشند که در انتهای پروژه تحویل کارفرما می شوند.

 

 

33) تحویل نهایی سیستم قطعی

در این مرحله پیمانکار سیستم کنترل را به طور قطعی و نهایی و طی تشریفات خاص خود تحویل کارفرما می نماید. که حال می توان درصد باقیمانده مبلغ قرارداد آزاد گردد و برای پیمانکار واریز گردد.

34) دوره گارانتی

دوره گارانتی پروژه های اتوماسیون می تواند بین بازه زمانی 6 ماه الی 2 سال باشد. و هر پیمانکاری بسته به نوع پروژه یک بازه زمانی را جهت گارانتی محصول خود به کارفرما متعهد می شود.

در دوره گارانتی پیمانکار به منظور اصلاحات و رفع عیب مشکلات نرم افزاری و نیز تعویض و یا تعمیر قطعات سخت افزاری متعهد می‌گردد.

 

 

35) دوره خدمات پس از فروش پروژه های اتوماسیون صنعتی

خدمات پس از فروش پروژه های اتوماسیون صنعتی نیز بازه ای بین 2 تا 10 سال دارد. پیمانکار در این بازه متعهد می گردد که خدمات عیب یابی و رفع عیب سیستم کنترل را انجام دهد. تمامی هزینه های خدمات پس از فروش بر عهده کارفرما می باشد.

 

 

36) دوره تعمیر و نگهداری دوره ای

هر صنعت و کارخانه ای نیازمند تیم تعمیر و نگهداری می باشد. عملیات نت یا PM خط تولید می تواند توسط دو گروه اجرا شود. گروهی که پرسنل کارفرما هستند و یا گروهی که به صورت پیمانکاری و از بیرون مجموعه کارفرما این مهم را بر عهده می گیرند. از آنجاییکه پیمانکار اجرا کننده سیستم کنترل و اتوماسیون بسیار مشرف به سیستم خود می باشد؛ بهترین گزینه برای تعمیر و نگهداری می باشد. البته با توجه به مشغله شرکت های پیمانکار اتوماسیون صنعتی در طراحی و اجرای پروژه ها، معمولا پروژه های PM را قبول نمی‌کنند؛ لیکن اگر توافقی بین کارفرما و پیمانکار در این زمینه حاصل گردد سود و منفعت اصلی متوجه کارفرما خواهد بود.